Wydaje się, że każdy zna przepisy gry w piłkę nożną. W praktyce okazuje się, że kompletny zbiór zasad jest dość obszerną książką, która ma za zadanie rozwiewać wszelkie wątpliwości dotyczące spotkania i pracy arbitra. Większość reguł jest niezmienna i funkcjonuje od dziesiątek lat, ale bywa, że niektóre z nich są modyfikowane, aby iść z duchem czasu i technologią. Przykładami takich zmian są choćby wprowadzenie wideo weryfikacji (system VAR) czy też liczba zmian piłkarzy (w niektórych rozgrywkach dopuszczalne 5).
Contents
Zasady piłki nożnej – mecz, liczba zawodników, czas i cel gry
Zacznijmy od podstaw. W meczu piłki nożnej biorą udział dwie drużyny, które w pełnych składach liczą 11 zawodników. Wśród nich jest jeden bramkarz, który w obrębie własnego pola karnego może chwytać lub zagrywać piłkę ręką. Niedopuszczalne jest, aby zespół przystąpił do gry w składzie mniejszym niż 7-osobowy.
Oficjalnie, poza bramkarzem nie istnieje przypisanie do konkretnych funkcji/pozycji. W zależności od przyjętej strategii gry, zespoły różnią się liczbą obrońców, pomocników i napastników. Sumarycznie, w jednym czasie, na murawie może przebywa jednak maksimum 11 graczy jednego teamu.
Zasady punktowania
W systemach ligowych, za zwycięstwo przyznaje się drużynie 3 punkty, za remis 1 punkt, zaś nie przyznaje się żadnych oczek za porażkę. Podobna zasada stosowana jest w fazach grupowych rozmaitych turniejów.
Czas gry
Spotkanie trwa 90 minut i jest podzielone na dwie 45-minutowe połowy rozgraniczone kwadransem przerwy. Arbiter główny, do każdej z połów może doliczyć dodatkowy czas w związku z przerwami w grze, dokonywanymi zmianami zawodników, grą na czas czy kontuzjami.
Cel gry
Celem gry jest zdobycie większej liczby goli przy pomocy nóg, tułowia i głowy. Poza bramkarzem, zawodnicy kategorycznie nie mogą zagrywać piłki rękami. Golem nazywana jest sytuacja, w której piłka przekroczy całym swoim obwodem linię bramową. Jeżeli po regulaminowym czasie gry, obie ekipy mają na koncie taką samą liczbę goli, orzekany jest remis. W ważniejszych turniejach, oraz tam, gdzie zastosowanie znajduje system pucharowy, zarządzana jest 30-minutowa dogrywka (2 x 15 minut). Jeżeli ona również nie przyniesie rozstrzygnięcia, dochodzi do konkursu rzutów karnych. Wówczas, zawodnicy obu zespołów egzekwują „jedenastki” aż do momentu, kiedy jedna z drużyn osiągnie przewagę.
Zasady gry piłki nożnej – boisko
- Boisko do piłki nożnej ma kształt prostokąta, w którym dłuższy z boków mierzy 105 metrów, natomiast krótszy – 68 metrów. Na poziomie amatorskim i półamatorskim dopuszcza się pewne odstępstwa od tej reguły, ale potrzebna jest do tego zgoda organów zarządzających rozgrywkami.
- Bramki mają 7,32 metra szerokości i 2,44 metra wysokości. Odcinki pomiędzy słupkami umieszczonymi na liniach końcowych to linie bramkowe.
- Wymiary pola karnego to 40,32m x 16,5m.
- Na 11 metrze przed bramką wyznaczony jest punkt, z którego wykonywany jest rzut karny.
- W narożnikach boiska umieszczone są chorągiewki. To miejsca, z których wykonuje się rzuty rożne.
- W obrębie pola karnego i najbliższym sąsiedztwie bramki mieści się pole bramkowe (18,32m x 5,5m). W jego granicach, szczególnie chroniony przy swoich interwencjach jest bramkarz.
- Na środku boiska umieszcza się koło środkowe, o promieniu 9,15 metra. Z jego centrum rozpoczyna się każdą z połów meczu i wznawia grę po tym, kiedy jedna z drużyn zdobędzie bramkę. Przez punkt ten przebiega również linia środkowa, równoległa do linii końcowych boiska, dzieląca plac gry na dwie połowy.
Zasady piłki nożnej – sędziowie
Nad prawidłowym przebiegiem spotkania, a przede wszystkim przestrzeganiem przepisów, czuwają sędziowie. W profesjonalnych rozgrywkach zespół sędziowski liczy przynajmniej 4 osoby.
Sędzia główny
Arbiter główny przerywa grę w przypadku przewinień i dyktuje rzuty wolne, karne, rożne. Prócz tego rozstrzyga boiskowe spory, napomina piłkarzy żółtymi oraz czerwonymi kartkami i podejmuje wszelkie ostateczne decyzje.
Sędziowie liniowi
Pomoc sędziego głównego stanowią dwaj sędziowie asystenci. Do ich obowiązków należy wskazywanie stron, której należy się wyrzut z autu, sygnalizowanie pozycji spalonych i wspieranie przy podejmowaniu najważniejszych decyzji.
Sędzia techniczny
Czwartym sędzią jest arbiter techniczny, który przebywa poza boiskiem. Czuwa on nad tym, aby zawodnik pojawił się na murawie w odpowiednim stroju, koordynuje wejście zawodnika na plac gry, sygnalizuje zmiany na tablicy świetlnej oraz przy jej użyciu informuje o długości doliczonego czasu gry.
Zasady gry piłki nożnej – faule, kartki, rzuty
Każdy odgwizdany przez sędziego faul oznacza rzut wolny lub rzut karny dla rywala. To minimalny wymiar kary, bowiem arbiter może dodatkowo karać indywidualnie zawodników za pomocą żółtych i czerwonych kartek. Żółta pełni rolę ostrzeżenia. Jak mówią zasady piłki nożnej żółta kartka pokazywana jest za łamanie przepisów gry, agresywny faul, niesportowe zachowanie czy zagranie piłki ręką. Jeżeli zawodnik otrzyma drugie takie napomnienie, w konsekwencji ogląda kartkę czerwoną. Wówczas musi on opuścić plac gry, a jego ekipa do końca meczu jest zmuszona grać w osłabieniu. Istnieje też możliwość bezpośredniego otrzymania czerwonego kartonika, za wyjątkowo brutalne wejście, niesportowe zachowanie lub zagranie piłki ręką z premedytacją, udaremniające strzelenie gola.
Rzuty wolne oraz karne
Za każde zagranie faul, poza takim, które miało miejsce na zawodniku atakującym bramkę przeciwnika w polu karnym rywala, dyktowany jest rzut wolny. Jeżeli przewinienie miało miejsce w polu karnym, drużyna atakująca otrzymuje rzut karny. Wykonuje się go z punktu oddalonego od linii bramkowej na 11 metrze. Najczęściej jest on zamieniany na bramkę bezpośrednim uderzeniem, a podczas jego wykonywania, w polu karnym nie może przebywać nikt poza strzelcem i bramkarzem drużyny broniącej.
Sytuacją, która wielokrotnie ma miejsce podczas meczu piłkarskiego jest aut. Sędzia asystent sygnalizuje wówczas, że piłka opuściła linię boczną i wskazuje drużynę, która wznawia grę z miejsca, gdzie futbolówka opuściła plac gry. Konieczny jest wyrzut piłki zza głowy, w momencie gdy stopy nie przekraczają linii bocznej.
Rzuty rożne
W momencie gdy piłka przekracza nie linię boczną, lecz bramkową, po zagraniu zawodnika drużyny atakującej, bramkarz ekipy broniącej wznawia grę wybiciem z piątego metra. Jeżeli futbolówka została wybita za linię końcową przez zawodnika zespołu broniącego, drużyna atakująca jest nagradzana rzutem rożnym egzekwowanym z narożnika boiska.
Spalony
Specyficznym elementem gry, będącym obiektem wielu kontrowersji jest pozycja spalona. Na czym polega „spalony”? To niedozwolone zagranie piłkarza do partnera z drużyny, w momencie, w którym jest on bliżej linii końcowej niż ostatni gracz drużyny przeciwnej z wyłączeniem bramkarza.
Zasady gry piłki nożnej – prosta gra, multum reguł
Choć w założeniach, piłka nożna jest grą niezwykle prostą, laikowi może zająć dłuższą chwilę, zanim przyswoi sobie wszystkie przepisy gry. Stale dąży się do tego, aby reguły gry były jak najbardziej klarowne nie tylko dla zawodników i sędziów, ale również dla fanów. Niestety, nie jesteśmy w stanie uniknąć kontrowersji. Wiele z przepisów pozostawia spore pole do interpretacji, co jak nietrudno się domyślić, prowokuje kłótnie i głosy niezadowolenia na boisku, trybunach i w mediach.
